Hierom is het belangrijk om goed te spellen
Ai, dit is een lastig onderwerp. Elke letter die ik hier schrijf, ligt onder een vergrootglas.
Als ik me meen te kunnen permitteren over spelling te schrijven, dan alleen in foutloos Nederlands a.u.b. Althans, zo kijken veel mensen hier naar.
Ook een vergissing: dat professioneel tekstschrijvers de spellingsregels feilloos beheersen.
Je mag zeker verwachten dat er niet al te veel misgaat bij een betaald tekstschrijver. Maar volledig op de hoogte van alle regels: dat zeker niet.
En al scoor je op spelling een 10, dan nog kun je niet iedereen behagen. Er is namelijk altijd wel wat te bediscussiëren in de regels.
Laten we eerst vaststellen wat het doel is van spellingsregels. Om het begrip te definiëren: dit zijn alle regels en principes die we hebben afgesproken rondom geschreven taal.
Het is belangrijk te benadrukken dat het afspraken zijn. Zo werd in 1995 afgesproken dat pannenkoek “de officiële spelling” werd.
Tot op dat moment was de afspraak dat het pannekoek was. Je wordt niet van je bed gelicht (of is het nu uit je ben gelicht?) als (of is het nu wanneer?) je pannekoek schrijft, maar je laat er in elk geval mee zien dat je niet bekend bent met de “officiële spelling”.
Of je bent een anarchist die zich niets aantrekt van de regels. Misschien ook ben je een archaïst (bestaat dat woord?). Zo niet, dan hier de nieuwe definitie: iemand die met opzet archaïsche (ouderwetse / verouderde) taal bezigt.
Een afspraak dus, omdat het handig is als we allemaal ongeveer op dezelfde manier schrijven. Zo weten we van elkaar wat we bedoelen.
En wanneer je je niet aan deze afspraken houdt, dan staat direct de autoriteit van de tekst op het spel. Dat is soms oneerlijk, maar zo werkt het.
Als je van de lagere school van je kind een brief krijg vol met spelfouten, dan concludeer je cynisch: als ze zelf al niet kunnen spellen, hoe moeten ze dat mijn kind dan ooit leren?!
Als je van een collega een rapport krijgt en op het voorblad staat een knoeperd van een fout, dan denk je: als het op pagina 0 al misgaat, hoe zorgvuldig heeft hij de rest van de tekst dan in elkaar gezet?!
En wanneer je op deze pagina een spelfout ontdekt, dan denk je: meneertje zit er lekker pedant op los te babbelen over spelling, maar hij beheerst het zelf niet eens.
Spelling is dus iets waarop je wordt beoordeeld. Dát is volgens mij de belangrijkste reden om te zorgen dat je niet te veel fouten maakt.
Toch wordt niet elke fout even hard beoordeeld.
Een veelgemaakte fout is het los schrijven van samengestelde woorden.
In de Nederlandse taal plak je losse woorden die samen een nieuw woord vormen aan elkaar. Spoorwegovergang. Of: spoorwegovergangsknipperlicht.
Duitsers zijn er helemaal gek op, dat plakken van woorden. Zo stond tot een paar jaar geleden dit woord in de wettekst van een Duitse deelstaat Mecklenburg-Vorpommern: Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz
Het is overigens nooit in het woordenboek gekomen wegens een gebrek aan mensen die het gebruiken.
Het Engels daarentegen is veel minder dol op samengestelde woorden. Daar zetten ze de woorden liever los achter elkaar.
Onder invloed van het Engels gebeurt dit in het Nederland nu ook steeds meer. Spoorwegovergang wordt dan spoorweg overgang.
Ga je nog een stapje verder dan komt de leesbaarheid in het gedrang: spoor weg overgang. Is het spoor weg?
Bij de laatste stap wordt het wartaal: spoor weg over gang.
Je merkt nu dat je hersens nu naar een verband gaan zoeken tussen de woorden.
Je moet ook weten dat je niet straffeloos woorden uit elkaar kunt halen. Met een blinde geleidehond, ben je minder goed af dan met een blindengeleidehond.
Is het erg dat we woorden los gaan schrijven?
Nee, volgens mij niet. Zolang het niet ten koste gaat van de leesbaarheid is het geen ramp. Vind ik. Er zijn tekstschrijvers die ervan gruwen.
Als woorden te lang worden, gebruik ik wel een liggend streepje om de leesbaarheid te vergroten. Je zou een woord als arbeidsongeschiktheidsverzekeringsformulier dan kunnen schrijven als: arbeidsongeschiktheid-verzekeringsformulier
Er valt vanalles aan te merken op dit gebruik van een koppelteken, maar het wordt er wel leesbaarder door.
En dat was volgens mij nu net de bedoeling van spelling.